Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου – Τι Είναι, Συμπτώματα & Πότε Πάμε στο Γιατρό
Τι είναι το «Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ)»;
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) είναι μία χρόνια υποτροπιάζουσα λειτουργική διαταραχή του παχέος εντέρου η οποία προκαλεί ποικιλία ενοχλητικών συμπτωμάτων στους ασθενείς. Λέγοντας «λειτουργική διαταραχή» εννοούμε την προβληματική κινητικότητα (υπερκινητικότητα ή ατονία) που παρουσιάζει το παχύ έντερο χωρίς να υπάρχει κάποια παθολογική αιτία που να δικαιολογεί τα ενοχλήματα που έχει ο ασθενής.
Είναι το ίδιο «Σπαστική Κολίτιδα» και ΣΕΕ;
Ναι, είναι ακριβώς η ίδια νόσος. Πολλοί χρησιμοποιούν την έκφραση «σπαστική κολίτιδα» η οποία ιατρικά είναι λανθασμένη διότι ο όρος «κολίτιδα» αναφέρεται σε φλεγμονή του εντέρου ενώ στο ΣΕΕ δεν υπάρχει κάποια αιτία φλογμονώδους φύσεως.
Τι συμπτώματα παρουσιάζουν οι ασθενείς με ΣΕΕ;
Οι ασθενείς με ΣΕΕ παραπονούνται για δύο κυρίως συμπτώματα τα οποία είναι τα εξής:
1. Κοιλιακός πόνος. Έχει κωλικοειδή χαρακτήρα, είναι ποικίλης έντασης, με περιόδους υφέσεως και εξάρσεως που εντοπίζεται σε διάφορα σημεία στην κοιλιακή χώρα, συχνότερα στο αριστερό κάτω μέρος της κοιλιάς. Ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται από αίσθημα μετεωρισμού (φούσκωμα), να μετακινείται στην κοιλιά και σε πολλούς ασθενείς να υφίεται με την κένωση ή με την αποβολή αερίων.
2. Διαταραχές στις κενώσεις. Οι ασθενείς με ΣΕΕ μπορεί να παρουσιάζουν είτε διάρροια, είτε δυσκοιλιότητα, είτε εναλλαγή περιόδων διάρροιας και δυσκοιλιότητας. Οι ασθενείς με ΣΕΕ και διάρροια παρουσιάζουν συχνές και μετρίου όγκου κενώσεις συνήθως το πρωί ή μετά τα γεύματα και ορισμένοι αποβάλλουν καθαρή βλέννη με τα κόπρανα. Οι ασθενείς με ΣΕΕ και δυσκοιλιότητα συχνά παραπονούνται για ατελή κένωση, έχουν σκληρά και μικρά κόπρανα και κάποιοι οδηγούνται λανθασμένα στην κατάχρηση καθαρτικών.
Άλλα σπανιότερα συμπτώματα για τα οποία μπορεί να παραπονεθούν ασθενείς με ΣΕΕ είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η ναυτία, η κοιλιακή διάταση (ορατή πολλές φορές),τα δυσπεπτικά ενοχλήματα και η καταβολή.
Είναι συχνή η εμφάνιση του ΣΕΕ;
Το ΣΕΕ είναι η πιο συχνή διαταραχή του πεπτικού συστήματος και σε μελέτες φαίνεται ότι επηρεάζει περίπου το 20% του πληθυσμού στις δυτικές κοινωνίες, με την μεγαλύτερη συχνότητα να εντοπίζεται στις ηλικίες 20-40 ετών και με τις γυναίκες να υπερέχουν έναντι των ανδρών με αναλογία 2 προς 1. Όμως η εκτίμηση της πραγματικής συχνότητας του ΣΕΕ είναι δύσκολη γιατί πολλοί ασθενείς δεν ζητούν ιατρική βοήθεια για τα συμπτώματά τους.
Τι προκαλεί το ΣΕΕ;
Τα αίτια που προκαλούν το ΣΕΕ ερευνώνται από τους επιστήμονες πολλές δεκαετίες χωρίς να υπάρχει έως σήμερα πειστική εξήγηση. Πάντως, φαίνεται ότι άτομα που δεν προσέχουν την δίαιτά τους (ακανόνιστα γεύματα, αλλαγή στα πρότυπα διατροφής), άτομα με πολύ άγχος ή ψυχολογικές διαταραχές εμφανίζουν συχνότερα ΣΕΕ. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι ο κίνδυνος εμφάνισης ΣΕΕ αυξάνεται κατά έξι φορές σε ασθενείς μετά από έντονες γαστρεντερικές μολύνσεις (τροφική δηλητηρίαση, γαστρεντερίτιδα). Πολλές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη με στόχο να κάνουν γνωστές όλες τις αιτίες που προκαλούν ΣΕΕ.
Που οφείλεται ο πόνος στο ΣΕΕ;
Κατά την διάρκεια της πέψης η κινητικότητα (διάταση και σύσπαση) που παρουσιάζει το έντερο ώστε να προωθήσει το περιεχόμενό του στο τέρμα (στον πρωκτό), είναι συνήθως μια ανώδυνη διεργασία η οποία δεν γίνεται αντιληπτή. Πόνος παρουσιάζεται όταν για κάποιο λόγο μεταβάλλεται η κινητικότητα του εντέρου.
Έχει παρατηρηθεί ότι οι ασθενείς με ΣΕΕ παρουσιάζουν πιο εύκολα πόνο σε σχέση με τα φυσιολογικά άτομα, έχουν χαμηλό ουδό σπλαγχνικού πόνου σε συνήθη ερεθίσματα (είναι δηλαδή πιο ευαίσθητοι στον πόνο), γεγονός που συμπεραίνεται σε πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί όπου η διάταση του εντέρου προκαλεί πιο εύκολα πόνο στα άτομα με ΣΕΕ σε σύγκριση με υγιείς μάρτυρες. Η ακριβής αιτιολογία αυτής της παρατηρούμενης «ευαισθησίας» στον πόνο στους ασθενείς με ΣΕΕ παραμένει ασαφής.
Είναι σοβαρή νόσος το ΣΕΕ;
Αν και τα συμπτώματα του μπορεί να είναι παρόμοια με εκείνα που παρατηρούνται σε άλλες σοβαρότερες παθήσεις (καρκίνος παχέος εντέρου, εκκολπωματίτιδα, φλεγμονώδης εντεροπάθεια, υπολακτασία κ.ά.), το ΣΕΕ δεν αποτελεί απειλή για την ζωή του ασθενούς. Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με ΣΕΕ πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν κινδυνεύουν περισσότερο από οποιονδήποτε φυσιολογικό άνθρωπο να αναπτύξουν κάποια σοβαρότερη πάθηση όπως π.χ. καρκίνο του παχέος εντέρου γι αυτό δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Όμως, δεν θα πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι το ΣΕΕ διαταράσσει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής και επηρεάζει τις κοινωνικές δραστηριότητες και γι αυτό τον λόγο οι ασθενείς θα πρέπει να επισκέπτονται τον γαστρεντερολόγο.
Πότε θα πρέπει να γίνει επίσκεψη σε γαστρεντερολόγο;
Όταν κάποιος αισθανθεί τα κύρια συμπτώματα που αναφέραμε δηλαδή υποτροπιάζοντα επεισόδια κοιλιακού άλγους ή θα παρατηρήσει διαταραχές στις κενώσεις του (τάση για διαρροϊκές κενώσεις, δυσκοιλιότητα ή εναλλαγές διάρροιας με δυσκοιλιότητα) τότε θα πρέπει να επισκεφτεί τον γαστρεντερολόγο του. Να τονισθεί ότι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι θα πρέπει να είναι οι ασθενείς άνω των 40 ετών με τα προαναφερθέντα συμπτώματα και οι ασθενείς που τυχόν παρουσιάζουν ένα από τα «σημεία συναγερμού» τα οποία είναι:
– η ένδειξη αιμορραγίας του εντέρου (απώλεια αίματος που δεν αποδίδεται μετά από εξετάσεις σε αιμορροϊδες ή ραγάδες)
– η ανορεξία ή απώλεια βάρους (περισσότερα απο 2 κιλά χωρίς επιδίωξη),
– η νυχτερινή διάρροια (η οποία παρουσιάζεται κατά την διάρκεια του νυχτερινού ύπνου και ξυπνά τον ασθενή),
– ο πυρετός (όταν συνδυάζεται με επεισόδια κοιλιακού άλγους ή με διαταραχές στις κενώσεις)
– το οικογενειακό ιστορικό (καρκίνου παχέος εντέρου, ιδιοπαθούς φλεγμονώδους εντερικής νόσου, κοιλιοκάκης).
Συμπτώματα που ΔΕΝ είναι σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αλλά πρέπει να γνωστοποιούνται σε έναν γιατρό (κατά προτίμηση γενικό χειρουργό), καθώς μπορεί να είναι συμπτώματα άλλων καταστάσεων:
- Αίμα στα κόπρανα ή στα ούρα
- Μαύρα κόπρανα
- Έμετος (σπάνιος, αν και περιστασιακά μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία)
- Πόνος ή διάρροια που διακόπτει τον ύπνο
- Πυρετός
- Απώλεια βάρους
Τι εξετάσεις απαιτούνται για τη διάγνωση του ΣΕΕ;
Όλοι οι ασθενείς που έχουν συμπτώματα από την κάτω κοιλία πρέπει να υποβάλονται αρχικά σε λεπτομερή λήψη ιστορικού, σε επιμελή κλινική εξέταση και σε αιματολογικές εξετάσεις (γενική εξέταση αίματος, εξετάσεις ηπατικής, θυρεοειδικής, νεφρικής λειτουργίας, προσδιορισμός λιπιδίων, σακχάρου, CRP κλπ).
Αν ο ασθενής είναι μεγαλύτερος από 40 ετών, παρουσιάζει κάποιο από τα «σημεία συναγερμού», ή αν κάποια από τις πρώτες εξετάσεις αναδείξει κάτι παθολογικό (π.χ αναιμία, ηωσινοφιλία κ.λπ.), τότε θα απαιτηθεί λεπτομερέστερος ενδοσκοπικός και ακτινολογικός έλεγχος του πεπτικού σωλήνος. Πολλοί ασθενείς, λανθασμένα, πιστεύουν ότι η πρώτη εξέταση στην οποία θα υποβληθούν για τα προαναφερθέντα συμπτώματα είναι η κολονοσκόπηση και γι’ αυτό δεν επισκέπτονται τον γιατρό. Όμως τις περισσότερες φορές και ιδιαίτερα στις μικρότερες ηλικίες το πιθανότερο είναι ο γιατρός να μην προτείνει κολονοσκόπηση και να αρκεί η λήψη του ιστορικού, η κλινική εξέταση, οι αιματολογικές εξετάσεις και κάποιες εξετάσεις κοπράνων (π.χ. παρασιτολογική, καλπροτεκτίνη κ.λπ.) ώστε να τεθεί η διάγνωση του ΣΕΕ.
Ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι η διάγνωση του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου είναι διάγνωση αποκλεισμού διαφόρων – πολύ σοβαρότερων – ασθενειών οι οποίες έχουν όμοια συμπτώματα με τα δικά του.
Πόσο σημαντικός είναι ο τρόπος ζωής για τους ασθενείς με ΣΕΕ; Πώς αντιμετωπίζεται το ΣΕΕ;
Οι ασθενείς θα πρέπει να ενθαρρύνονται να έχουν έναν υγιή τρόπο ζωής. Η συμμετοχή τους στην αντιμετώπιση του ΣΕΕ είναι σημαντική διότι – σε συνεργασία με τον γιατρό του – θα πρέπει να αναγνωρίσουν τις τροφές και τις στρεσσογόνες καταστάσεις στη ζωή τους, οι οποίες τους δημιουργούν συμπτώματα και να τις αποφεύγουν.
Η φαρμακευτική θεραπεία που θα εφαρμόσει ο γαστρεντερολόγος εξαρτάται από τα συμπτώματα του κάθε ασθενή και περιλαμβάνει σπασμολυτικά φάρμακα, προβιοτικά, αντιδιαρροϊκά, αντιβιωτικά, αντικαταθλιπτικά κ.ά.
Πηγή: www.mediterraneohospital.gr
Το περιεχόμενο και οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο www.bizzbucket.org δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να θεωρούνται ως τεκμηριωμένες πληροφορίες, συμβουλές ή ως παραίνεση για συγκεκριμένη ενέργεια.
Καθώς το www.bizzbucket.org είναι ένας ενημερωτικός δικτυακός τόπος και περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων και πληροφορίες για την υγεία, σε καμία περίπτωση οι πληροφορίες αυτές δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ιατρική γνωμάτευση ή άλλη επιστημονική υπόδειξη.
Όλοι οι αναγνώστες του www.bizzbucket.org καλούνται να απευθυνθούν στον ανάλογο επαγγελματία υγείας πριν εφαρμόσουν οποιαδήποτε πληροφορία που παρέχεται από τον δικτυακό τόπο.
