Μέλι Ανθέων – Η Μαγεία της Ελληνικής Φύσης στο Πιάτο μας

Το μέλι ανθέων, όπως μαρτυρά και η ονομασία του, είναι το μέλι που παράγεται από τα άνθη φυτών και δέντρων: Οι μέλισσες τρέφονται από το νέκταρ λουλουδιών όπως θυμαριού, καστανιάς, πορτοκαλιάς, βαμβακιού, ηλίανθου, ερείκης, ακακίας, μηλιάς, κερασιάς και αφού το μεταφέρουν στις κυψέλες και το επεξεργαστούν συλλέγεται από τους μελισσοκόμους. Το μέλι ανθέων χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

α) το καθαρό μέλι ανθέων, το οποίο προέρχεται από ένα μόνο είδος (π.χ. μέλι πορτοκαλιάς, ερείκης, καστανιάς κοκ).

β) το μεικτό μέλι ανθέων που προέρχεται από περισσότερα από ένα είδη λουλουδιών. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό ότι ένα μέλι ανθέων-μείγμα μπορεί να παράγεται από ανεξάντλητους συνδυασμούς ανθέων, γεγονός που όπως αντιλαμβάνεται κανείς αντιστοιχεί σε πληθώρα τελικών προϊόντων με διαφορετικά αρώματα και χρώματα.

Στη χώρα μας το μέλι των εσπεριδοειδών σε συνδυασμό με το μέλι άλλων οπωροφόρων δέντρων αποτελεί το 25% της παραγωγής το οποίο βασίζεται κατά κύριο λόγο στην ανοιξιάτικη ανθοφορία. Τα εσπεριδοειδή καλλιεργούνται κυρίως στην Ήπειρο, στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη και γενικότερα στα ελληνικά νησιά.

Πώς παράγεται το μέλι ανθέων

Όπως είναι φυσικό, ο συλλέκτης, δηλαδή η μέλισσα είναι εκείνη που αποφασίζει αν θα παραγάγει μέλι ενός είδους ή μείξη μελιού από άνθη. Συνήθως, εάν στην περιοχή όπου βρίσκονται τα μελίσσια κυριαρχεί ένας είδος λουλουδιού που αρκεί για να παραχθεί ένα αμιγές μέλι ανθέων -το οποίο είναι και πιο σπάνιο-, η μέλισσα προτιμά να τραφεί μόνο από αυτό.

Όταν όμως οι συνθήκες αλλάζουν και τα κυρίαρχα άνθη δεν αρκούν για την τροφή της μέλισσας, εκείνη αρχίζει να ρουφάει το νέκταρ και άλλων ειδών και έτσι παράγεται το ανάμικτο μέλι ανθέων. Πιθανόν κάποιος να αναρωτηθεί: «Μα πώς ο μελισσοκόμος μπορεί να γνωρίζει από ποια λουλούδια έχει συλλέξει το νέκταρ η μέλισσα;» Η απάντηση είναι απλή: Όταν αρχίζει να ανθίζει, για παράδειγμα η ακακία, με την οποία οι μέλισσες γίνονται πραγματικά… άπληστες, αρχίζουν και χτίζουν τις κηρήθρες. Μόλις το δέντρο σταματήσει την ανθοφορία του, οι μελισσοκόμοι μαζεύουν τις κηρήθρες: έτσι, είναι σίγουροι ότι το μέλι που συνέλλεξαν είναι αμιγές.  

Χαρακτηριστικά του μελιού ανθέων

Είναι αυτονόητο ότι καθώς το μέλι ανθέων μπορεί να προέρχεται από πολλά διαφορετικά λουλούδια τα χαρακτηριστικά του κάθε μελιού αντικατοπτρίζουν την εκάστοτε συγκομιδή από τις μέλισσες.

Το μέλι της ακακίας είναι για παράδειγμα αραιό σε υφή και με διακριτικό άρωμα και γεύση ενώ του δεντρολίβανου είναι αρκετά ρευστό και με το χαρακτηριστικό άρωμα και τη γεύση του βοτάνου. Το μέλι από ηλιοτρόπιο έχει άρωμα και από ηλιόσπορο και άνθη κοκ.

Γενικά πάντως, το χρώμα των ανθόμελων είναι πιο ανοιχτό από εκείνο που παράγεται από μελιτώματα και είναι πολύ πιο γλυκό αφού είναι πολύ πιο πλούσιο σε σάκχαρα. Το ελληνικό μέλι ανθέων είναι γνωστό για το ιδιαίτερο άρωμά του, την απαλή γλυκιά γεύση του και την υπέροχη βουτυρώδη υφή του.

Ιδιότητες ανθόμελου

Το μέλι ανθέων φημίζεται για τις τονωτικές του και εξαιρετικά ευεργετικές του ιδιότητες. Είναι χαρακτηριστικό για τη συμβολή του στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, έχει αντισηπτική και αντιμικροβιακή δράση και γενικά προσφέρει ενέργεια και αντοχή. Το εγχώριο μέλι ανθέων, ειδικότερα, αποτελεί μία εξαιρετική μείξη πληθώρας ελληνικών φυτών με ανεπανάληπτα γλυκιά γεύση και μοναδικό άρωμα, περιέχει δε όλες τις ευεργετικές ιδιότητες που διαθέτουν τα ανθόμελα, με αξιοσημείωτη δράση υπέρ της σωστής ανάπτυξης των παιδιών.

Διατροφική αξία ανθόμελου

Το μέλι ανθέων αποτελείται από σάκχαρα τα οποία αποτελούν πάνω από το 95% των στερεών του, με κυρίαρχα τη φρουκτόζη και τη γλυκόζη. Επίσης, περιέχει πρωτεΐνες και αμινοξέα και κυρίως προλίνη. Η παρουσία ενζύμων όπως η αμυλάση και η α-γλυκοσιδάση είναι επίσης σημαντική, η οποία βοηθά στη μετατροπή της σουκρόζης σε γλυκόζη και φρουκτόζη.

Τα μέταλλα στο μέλι ανθέων δεν κατέχουν μεγάλο ποσοστό. Παρόλα αυτά, η περιεκτικότητα σε θείο, φώσφορο, μαγνήσιο, σίδηρο, χλώριο, κάλιο, ασβέστιο, νάτριο, χαλκό, μαγγάνιο και πυρίτιο εξυψώνει τη διατροφική του αξία. Αξιοσημείωτη είναι η περιεκτικότητα του ψευδάργυρου στο μέλι ανθέων από εσπεριδοειδή, πολύ υψηλότερη σε σχέση με άλλα μέλια. Το μέλι ανθέων, για να διατηρεί τις θρεπτικές του ιδιότητες πρέπει να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και να προφυλάσσεται από τις υψηλές θερμοκρασίες.

Βιολογικό μέλι ανθέων

Και μόνο το γεγονός ότι οι μέλισσες τρέφονται με το νέκταρ λουλουδιών και αγριολούλουδων της ελληνικής υπαίθρου καθιστά το μέλι αγνό και ποιοτικό. Ωστόσο, για να θεωρηθεί ένα μέλι βιολογικό και το μέλι ανθέων να είναι ανθώδες, αρωματικό και αμόλυντο θα πρέπει οι θέσεις των κυψελών να βρίσκονται μακριά από περιοχές με περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις -όπως αυτοκινητόδρομους- μονάδες παραγωγής ή αστικά κέντρα.