Βιταμίνη D: Τι Είναι, Πως Οφελεί και η Σχέση της με τον Καρκίνο & τον Covid-19

Η βιταμίνη d βοηθά στην πρόληψη πολλών ασθενειών

Τι είναι η βιταμίνη D;

Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που βρίσκεται σε ορισμένα τρόφιμα που καταναλώνούμε. Για παράδειγμα, τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, ο τόνος και το σκουμπρί είναι καλές πηγές βιταμίνης D. Ορισμένα τρόφιμα (όπως ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, δημητριακά πρωινού και χυμός πορτοκαλιού) έχουν προσθήκη βιταμίνης D.

Το γεγονός ότι αυτή η βιταμίνη είναι λιποδιαλυτή σημαίνει ότι πρέπει να καταναλώνετε λίπος για να το απορροφήσετε. Η βιταμίνη διαλύεται σε λίπη ή έλαια και μπορεί να αποθηκευτεί στον λιπώδη ιστό του σώματος.

Ένας από τους βασικούς τρόπους απορρόφησης της βιταμίνης D είναι μέσω της έκθεσης στον ήλιο. Οι ακτίνες UVB προκαλούν μια απόκριση στα κύτταρα σας για να παράγουν βιταμίνη D για τη χρήση του σώματός σας. Εάν έχετε ανοιχτόχρωμο δέρμα, θα πρέπει να στοχεύσετε σε τουλάχιστον 15 λεπτά άμεσης επαφής με το ηλιακό φως. Αν όμως έχετε σκουρόχρωμο δέρμα θα χρειαστείτε μερικές ώρες έκθεσης στον ήλιο για επαρκή απορρόφηση.

Τι κάνει η βιταμίνη D;

Ένας από τους βασικούς τρόπους απορρόφησης της βιταμίνης D είναι μέσω της έκθεσης στον ήλιο. Οι ακτίνες UVB προκαλούν μια απόκριση στα κύτταρα σας για να παράγουν βιταμίνη D για τη χρήση του σώματός σας. Εάν έχετε ανοιχτόχρωμο δέρμα, θα πρέπει να στοχεύσετε σε τουλάχιστον 15 λεπτά άμεσης επαφής με το ηλιακό φως. Αν όμως έχετε σκουρόχρωμο δέρμα θα χρειαστείτε μερικές ώρες έκθεσης στον ήλιο για επαρκή απορρόφηση.
Τι κάνει η βιταμίνη D;

Η βιταμίνη D παίζει αρκετούς σημαντικούς ρόλους στο σώμα μας. Το βοηθά να απορροφήσει ασβέστιο για να διατηρήσει την καλή υγεία των οστών, βοηθά στη ρύθμιση της ανάπτυξης των κυττάρων και στη μετάδοση μηνυμάτων μεταξύ νεύρων και μυών.

Η βιταμίνη είναι επίσης σημαντική για τη σωστή ανοσολογική υγεία. Η βιταμίνη βοηθά στη μείωση της φλεγμονής στο σώμα καταπολεμώντας τα βακτήρια και τους ιούς. Για το λόγο αυτό, μερικοί άνθρωποι δίνουν προσοχή στα επίπεδα βιταμίνης D όταν προσπαθούν να καταπολεμήσουν μια ασθένεια.

Σύμφωνα με ερευνητές, τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετίζονται με ορισμένες μη μεταδοτικές ασθένειες και με αυξημένη ευαισθησία σε μολυσματικές ασθένειες, ιδιαίτερα λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος.

Στην πραγματικότητα, μια ανασκόπηση του 2017 που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal έδειξε ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D βοηθούν στην προστασία από οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Η έρευνα περιελάμβανε δεδομένα από 11.321 συμμετέχοντες σε 25 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές. Εκείνοι που έλαβαν συμπληρώματα βιταμίνης D έδειξαν το μεγαλύτερο όφελος.

Η βιταμίνη D βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου

Βιταμίνη D & Καρκίνος

  • Μια νέα μελέτη δείχνει ότι η βιταμίνη D μπορεί να έχει προληπτική δράση ενάντια στον καρκίνο του παχέος εντέρου και ορισμένους καρκίνους του αίματος.
  • Σε μικρότερο βαθμό, η βιταμίνη D θα μπορούσε επίσης να μειώσει τον συνολικό κίνδυνο καρκίνου, καθώς βοηθά στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος.
  • Υπάρχουν λιγότερες ενδείξεις ότι η βιταμίνη D είναι ευεργετική κατά τη θεραπεία του καρκίνου.

Συχνά αποκαλούμενη «βιταμίνη ηλιοφάνειας» για τη σύνδεσή της με την έκθεση στον ήλιο, η βιταμίνη D έχει από καιρό συσχετιστεί με την υγεία των οστών. Κατά την τελευταία δεκαετία, έχει επίσης προταθεί ότι η βιταμίνη μπορεί να μειώσει τους κινδύνους που σχετίζονται με καρδιαγγειακές παθήσεις, κατάθλιψη, διαβήτη και γνωστική πτώση, αναφέρει η Αμερικάνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία.

Τώρα, μια νέα έρευνα προσθέτει στοιχεία που δείχνουν ότι ορισμένοι τύποι καρκίνου μπορούν επίσης να συμπεριληφθούν σε αυτόν τον κατάλογο. Η έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα σημειώνει ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο διαφόρων καρκίνων, όπως του παχέος εντέρου, του μαστού και του προστάτη. Τα στοιχεία είναι ισχυρότερα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και σε τύπους του καρκίνου του αίματος όπως η λευχαιμία και τα λεμφώματα.

Ωστόσο, οι ερευνητές προσθέτουν ότι παρά τη σχέση αυτή, η λήψη βιταμίνης D από ασθενείς με καρκίνο σε κλινικές δοκιμές, δεν ήταν πολλά υποσχόμενη για τη μείωση των ποσοστών θνησιμότητας. Αυτό τους οδήγησε να συμπεράνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική για την πρόληψη του καρκίνου και όχι ως μέρος της θεραπείας του.

Καλύτερη ανοσία, περισσότερη πρόληψη

Κάθε βιταμίνη παίζει ρόλο στο σώμα, αλλά γιατί η βιταμίνη D ξεχωρίζει ως βασικός παράγοντας πρόληψης του καρκίνου; Πιθανότατα έχει να κάνει με το πόσο η βιταμίνη D ενισχύει την ανοσολογική λειτουργία, σύμφωνα με τον Cristian Ilie, MD, PhD, του The Queen Elizabeth Hospital Foundation Trust στο Ηνωμένο Βασίλειο.

«Οι υποδοχείς για βιταμίνη D εκφράζονται σε πολλά κύτταρα που εμπλέκονται στην ανοσολογική άμυνα, όπως Β-κύτταρα, Τ-κύτταρα και μακροφάγα», λέει. «Εξαιτίας αυτού, ρυθμίζει την έμφυτη και προσαρμοστική ανοσοαπόκριση.»

Χωρίς αυτήν την απάντηση, θα έχετε αυξημένη ευαισθησία σε λοίμωξεις και λιγότερη προστασία σε ό, τι αφορά την καταπολέμηση των εισβολέων όπως τα καρκινικά κύτταρα, λέει.

Μπορεί επίσης να διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο για την ανάπτυξη αυτοάνοσων ασθενειών, σύμφωνα με μια μελέτη του 2019 στο Frontiers in Immunology, η οποία συνέδεσε χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D με καταστάσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας.

Λάβετε υπόψη, ωστόσο, ότι η βιταμίνη D δεν είναι πανάκεια του ανοσοποιητικού συστήματος που θεραπεύει όλες τις ασθένειες. Δεν έχουν δείξει όλες οι μελέτες ευεργετικά αποτελέσματα, σημείωσε μια μελέτη του 2018 στο Trends in Cancer Research. Παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις για καλύτερη ανοσοαπόκριση και χαμηλότερη φλεγμονή, πρέπει να γίνει περισσότερη έρευνα για να επιλυθεί η μεταβλητότητα μεταξύ των μελετών, κατέληξαν αυτοί οι ερευνητές.

Βιταμίνη D και Κορονοϊός

Αρκετές προκαταρκτικές μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να υπάρχει σχέση μεταξύ των επιπέδων της βιταμίνης D σε διαφορετικούς πληθυσμούς και των ποσοστών μόλυνσης και θνησιμότητας από τον COVID-19. Όμως η έρευνα είναι περιορισμένη και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα σχετικά με τη σχέση τους για την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Irish Medical Journal ανέφερε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες με υψηλότερα ποσοστά έλλειψης βιταμίνης D έχουν δείξει υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης και θνησιμότητας από τον κορονοϊό. Αλλά δεν μπορούν να εξαγάγουν συμπεράσματα ως προς το εάν αυτό αποδεικνύει ότι υπάρχει σχέση αιτίας-αποτελέσματος.

Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές σημειώνουν ότι οι παράγοντες κινδύνου για ανεπάρκεια βιταμίνης D (ανδρικό φύλο, προχωρημένη ηλικία, προϋπάρχουσες χρόνιες παθήσεις) είναι επίσης παράγοντες κινδύνου για το COVID-19. Οι συγγραφείς της μελέτης προτείνουν ότι η βελτιστοποίηση των επιπέδων βιταμίνης D σύμφωνα με τις εθνικές και διεθνείς συστάσεις μπορεί να προσφέρει οφέλη στην ενίσχυση της υγείας των οστών και στη διαχείριση του κορονοϊού

Σε μια άλλη ευρέως δημοσιευμένη μελέτη (που δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από την επιστημονική κοινότητα), οι ερευνητές βρήκαν μια σχέση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D και του υψηλότερου κινδύνου για υπερκυτταροναιμία ή καταιγίδα κυτοκίνης. Οι συγγραφείς της μελέτης απαιτούν περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ της βιταμίνης και αυτής της κοινής επιπλοκής του κορονοϊού.

Άλλες ιατρικές πηγές υποδηλώνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να παίζει ρόλο στη θεραπεία ή την πρόληψη του COVID-19. Ωστόσο, οι περισσότεροι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν ότι η έρευνα βρίσκεται στα αρχικά της στάδια και απαιτούν συνεχείς έρευνες.

Οι συγγραφείς μιας μελέτης προτείνουν συγκεκριμένα ότι απαιτείται πιο εξειδικευμένη έρευνα επειδή η βιταμίνη D έχει ήδη αποδειχθεί ότι προστατεύει από οξείες αναπνευστικές λοιμώξεις και επειδή ο πιο ευάλωτος πληθυσμός για το κορονοϊό, οι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, είναι επίσης αυτός που έχει τα πιο ανεπαρκή επίπεδα βιταμίνης D.

Έχω ανεπάρκεια βιταμίνης D;

Μια εξέταση αίματος μπορεί να σας πει εάν τα επίπεδα βιταμίνης D σας είναι επαρκή. Μια δοκιμή επιπέδου 25-υδροξυβιταμίνης στον ορό είναι η αρχική διαγνωστική δοκιμή σε ασθενείς που κινδυνεύουν από ανεπάρκεια. Ωστόσο, ο έλεγχος για τα επίπεδα βιταμίνης D αποτελεί αντικείμενο πολλών συζητήσεων.

Πολλοί ειδικοί συμφωνούν ότι ο έλεγχος σε πληθυσμό σε ασθενείς με χαμηλό κίνδυνο χωρίς συμπτώματα δεν είναι πιθανό να προσφέρει σημαντικό όφελος. Ωστόσο, υπάρχουν περιστάσεις όπου η δοκιμή έχει νόημα.

Ο Δρ. Daniel Culver, DO, είναι γιατρός πνευμονικής και επείγουσας φροντίδας στο Cleveland Clinic. Λέει ότι τα περισσότερα άτομα, ειδικά εκείνα που ζουν σε περιοχές με χαμηλή έκθεση στον ήλιο ή που έχουν δίαιτα χαμηλή σε βιταμίνη D, πρέπει να κάνουν το τέστ. Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η ύπαρξη ορισμένων ασθενειών, όπως ραχίτιδα, οστεομαλακία (μαλάκωμα των οστών), υπερ- και υποπαραθυρεοειδισμός, ή χρόνια νεφρική νόσος (CKD) δικαιολογεί τον έλεγχο των επιπέδων βιταμίνης D στον οργανισμό σας.

Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη D

Πόσο βιταμίνη D χρειάζεται να λαμβάνω καθημερινά;

Όσον αφορά την ποσότητα βιταμίνης D που χρειάζεστε καθημερινά για να δείτε τα οφέλη, αυτό είναι ακόμη ένα θέμα προς συζήτηση. Η ημερήσια πρόσληψη που προτείνει η κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι 600 IU, αλλά η Αμερικανική Ενδοκρινική Εταιρεία προτείνει την κατανάλωση δυνητικά πολύ υψηλότερων επιπέδων 1.500 έως 2.000 IU ημερησίως για τη μείωση των κινδύνων για την υγεία.

Αν και η πρόσληψη μέσω συμπληρωμάτων είναι πάντα μια επιλογή, θα μπορούσατε επίσης να βασιστείτε σε αυτήν την παλιά καλή συνήθεια: την πρόσληψη από τον ήλιο. Γενικά, χρειάζεστε μόνο περίπου 10 έως 20 λεπτά έκθεσης στον ήλιο την ημέρα για να λάβετε την ημερήσια δόση σας, σύμφωνα με τον Michael Holick, MD, Ph.D., διευθυντή της κλινικής υγειονομικής περίθαλψης των οστών στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.

«Όταν παίρνετε βιταμίνη D μέσω της έκθεσης στον ήλιο, θέλετε να κάνετε έξυπνες επιλογές, οπότε δεν αυξάνετε ταυτόχρονα τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος», λέει, προτείνοντας το φως του ήλιου στους ώμους, τα χέρια ή τα πόδια αντί της πλάτης σας ή πρόσωπο – το πρώτο αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου και το δεύτερο αυξάνει τον κίνδυνο ρυτίδων και κηλίδων. Χρησιμοποιήστε αντηλιακό αφού λάβετε την αρχική σας έκθεση, προσθέτει.

Εκτός από τον ήλιο, ορισμένα τρόφιμα είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνη D, όπως:

  • μανιτάρια
  • αυγά
  • τόνος
  • σολομός (και γενικά ψάρια με ωμέγα 3)
  • εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα

Μερικές Σκέψεις από το BizzBucket

Δεν υπάρχει καμία στρατηγική πρόληψης για όλες τις βιταμίνες, παρά το εύρος της έρευνας που έγινε για τη βιταμίνη D και τους ενθουσιώδεις υποστηρικτές της που την προωθούν για τα πάντα, από την πρόληψη του COVID-19 έως τη θεραπεία της κατάθλιψης.
Εάν έχετε ανησυχίες σχετικά με τα επίπεδα βιταμίνης D, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Συζητήστε τα συμπτώματά σας, τις συνήθειες του τρόπου ζωής σας (συμπεριλαμβανομένης της πρόσληψης τροφής και της έκθεσης στον ήλιο) καθώς και το ιστορικό της υγείας σας. Μια σύντομη συζήτηση μπορεί να σας βοηθήσει να λάβετε την καλύτερη απόφαση για τη βέλτιστη πρόληψη της υγείας και των ασθενειών.

Αν και η βιταμίνη D μπορεί να είναι ένας σημαντικός τρόπος για να ενισχύσετε την υγεία σας, ο Holick προτείνει να γίνει ένα μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου, που περιλαμβάνει μια σειρά από υγιείς συνήθειες που μπορούν να αποτρέψουν τον καρκίνο και να μειώσουν τους αρνητικούς κινδύνους για την υγεία.

Αυτό περιλαμβάνει τον ποιοτικό ύπνο, την εστίαση στη μείωση του στρες, την καθημερινή λήψη φρέσκου αέρα, εάν είναι δυνατόν την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και τη διατήρηση κοινωνικών σχέσεων. Με τακτικές όπως αυτές, η διατήρηση των επιπέδων της βιταμίνης D μπορεί να είναι ένα συμπληρωματικό όπλο για καλή υγεία, και όχι μια αυτόνομη στρατηγική.